สุภาษิตยอดนิยม นักธรรมชั้นโท ๓

ขุ. ธ. ๒๕/๓๐.

ที่มาของสุภาษิต
( ขุ. ธ. ) = ขุททกนิกาย ธรรมบท

ประเด็นอธิบายสุภาษิต
- ผู้เกียจคร้าน คืออย่างไร - มีความเพียรเลว คืออย่างไร - ปรารภความเพียรมั่นคง คืออย่างไร - ทำไมผู้ปรารภความเพียรมีชีวิตอยู่แค่วันเดียวถึงดีกว่าผู้เกียจคร้านมีชีวิตอยู่ตั้งร้อยปี

แนะนำสุภาษิตใช้เชื่อม
ที่มา: ขุ. ธ. ๒๕/๓๗.
ที่มา: สํ. ส. ๑๕/๓๓๓.
- อื่นๆ ได้

หลักธรรมประกอบอธิบาย
- อิทธิบาท ๔ - ปธาน ๔ - พละ ๕ - อื่นๆ

แนวนำมาอธิบายสุภาษิต
ผู้เกียจคร้าน คือ ผู้ที่มีนิสัยไม่อยากจะทำงาน ปล่อยเวลาให้ล่วงเลยไปโดยเปล่าประโยชน์
มีความเพียรเลว คือ ชอบประกอบในสิ่งที่เป็นอกุศล เช่น ลักขโมย ประทุษร้าย เบียดเบียนคนและสัตว์ให้ได้รัลความลำบาก สร้างความเดือดร้อนให้ตนเองและคนอื่น เป็นต้น
ผู้ปรารภความเพียรมั่นคง คือ ผู้ที่ประกอบด้วยความเพียรในกุศลธรรม ในการประพฤติปฏิบัติธรรม เจริญกรรมฐานเพื่อดับกิเลสหลุดพ้นจากทุกข์
ผู้ปรารภความเพียรมีชีวิตอยู่แค่วันเดียวดีกว่า ผู้เกียจคร้านมีชีวิตอยู่ตั้งร้อยปี เพราะผู้ที่เกียจคร้านถึงจะมีชีวิตตั้งร้อยปีก็ไม่มีคุณมีประโยชน์อันใด ที่สำคัญไม่มีใครเขาต้องการ เป็นที่เมินหน้าของคนทั้งหลาย ส่วนผู้ที่มีความเพียร ประพฤติปฏิบัติตนอยู่ในศีลในธรรม มีชีวิตอยู่ด้วยความไม่ประมาท แม้ว่าจะมีชีวิตอยู่แค่วันเดียวก็ประเสริฐกว่า และย่อมมีสุคติเป็นที่ไปในเบื้องหน้า