ขนฺติ สาหสวารณา "ความอดทนห้ามซึ่งความผลุนผลันไว้ได้" | กระทู้ธรรมชั้นตรี ระดับอุดม | สุภาษิตที่ ๗

อ่านบาลีว่า:
ขัน-ติ, สา-หะ-สะ-วา-ระ-ณา

ตัวอย่างแต่งกระทู้ธรรมชั้นตรี

อ่านแนวนำมาเขียนอธิบาย

---

ขนฺติ สาหสวารณา
ความอดทนห้ามซึ่งความผลุนผลันไว้ได้

คำว่า ความอดทน คือ อาการที่ไม่หวั่นไหวทั้งทางกายและทางใจ ในเมื่อประสบกับสภาพที่ไม่น่าพอใจ เช่น จากธรรมชาติมีความหนาวความร้อนเป็นต้น ความเหนื่อยยากลำบากในการทำงาน ทุกขเวทนาจากโรคภัยไข้เจ็บ หรือเจ็บใจจากการกระทบกระทั่งกัน เป็นต้น

ส่วน ความผลุนผลัน คือ การกระทำโดยขาดความยั้งคิด การทำกิจใดๆ โดยขาดความรอบคอบ ขาดสติ คิดเร็วทำเร็ว โดยขาดการใช้ปัญญาพิจารณา จึงทำให้สิ่งที่ทำนั้นผิดพลาดอยู่เสมอ เพราะความผลุนผลันเป็นเหตุให้งานที่ทำออกมาไม่ละเอียด และไม่ได้มีการวางแผน ทำแบบรีบเร่งจนลืมพิจารณาให้รอบคอบ

ฉะนั้น ถ้าบุคคลมีความอดทน จะทำให้มีการพิจารณาอย่างถี่ถ้วน ไม่ด่วนตัดสินใจจนเร็วเกินไป เมื่อนำขันติคือความอดทนมาใช้ในการทำงาน ก็จะทำให้งานออกมาดี มีความละเอียดและมีความผิดพลาดน้อย หรือไม่มีความผิดพลาดเลย

สุภาษิตมาใน:
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
ตัวย่อสุภาษิต:
(-.-.)